Η πρώτη ομιλία ΕΔΩ
– Ο ΙΕ΄ Κανόνας
– Ο 31ος Αποστολικός Κανόνας (ΛΑ΄)
– Ο Α΄ Κανόνας του Μεγάλου Βασιλείου
– Γέροντας Θεόκλητος Διονυσιάτης
– Συνέβησαν στην ψευδο-Σύνοδο της Κρήτης και θα πρέπει να μας ΕΞΟΡΓΙΣΟΥΝ
Την προηγούμενη Κυριακή αρχίσαμε να ασχολούμαστε με τον ΙΕ΄ Κανόνα της Πρωτοδευτέρας Συνόδου και με το θέμα, το περιβόητο που μας προβληματίζει, το θέμα της διακοπής του μνημοσύνου των Επισκόπων, των οικουμενιστών, των αιρετικών Επισκόπων. Σας παρουσίασα πολύ σύντομα, σας διάβασα τον Κανόνα μόνο για να δείτε τι λέει ο Κανόνας και σας τον ερμήνευσα πολύ σύντομα. Δεν τον ανέλυσα ερμηνευτικά, θα τον αναλύσουμε σε δυο, τρία, τέσσερα μαθήματα …
Ο Κανόνας λέει ότι αν κάποιος Επίσκοπος, ή Πρεσβύτερος διακόψει το μνημόσυνο του Πατριάρχου, του Μητροπολίτου, του Επισκόπου ανάλογα με ποια βαθμίδα είναι, για κάποια εγκλήματα,
για κάποιες παραβάσεις όχι δογματικές, όχι σε θέματα πίστεως αλλά για κάποιες άλλες παραβάσεις ή ηθικές -μολονότι και στα ηθικά θα δούμε ότι μπορεί κανένας και στα ηθικά να διακόψει- αλλά αν κάποιος για οποιονδήποτε άλλο λόγο εκτός από θέματα πίστεως διακόψει το μνημόσυνο του Πατριάρχου, του Μητροπολίτου, του Επισκόπου, αυτός δημιουργεί σχίσμα και καθαιρείται.
Το λέει στο πρώτο μέρος ο Κανόνας ο ΙΕ΄. Λέει:
«ει τις Πρεσβύτερος, ή Επίσκοπος, ή Μητροπολίτης τολμήσοι αποστήναι της προς τον οικείον Πατριάρχην κοινωνίας, και μη αναφέροι το όνομα αυτού» δεν μνημονεύει το όνομά του όπως ορίζεται μέσα στη Θεία Λειτουργία,
«αλλά προ εμφανείας συνοδικής και τελείας αυτού κατακρίσεως» πριν τον καταδικάσει η Σύνοδος για οποιοδήποτε έγκλημα έχει κάνει «σχίσμα ποιήσοι·» Αυτός κάνει σχίσμα, είναι σχισματικός.
«ει τις Πρεσβύτερος, ή Επίσκοπος, ή Μητροπολίτης τολμήσοι αποστήναι της προς τον οικείον Πατριάρχην κοινωνίας, και μη αναφέροι το όνομα αυτού» δεν μνημονεύει το όνομά του όπως ορίζεται μέσα στη Θεία Λειτουργία,
«αλλά προ εμφανείας συνοδικής και τελείας αυτού κατακρίσεως» πριν τον καταδικάσει η Σύνοδος για οποιοδήποτε έγκλημα έχει κάνει «σχίσμα ποιήσοι·» Αυτός κάνει σχίσμα, είναι σχισματικός.
Αυτόν όρισε η Αγία Σύνοδος να είναι αλλότριος από την ιερωσύνη, να καθαιρεθεί. Απλώς να ελεγχθεί γι’ αυτό.
Αυτά βέβαια τα λέμε, λένε οι Πατέρες εδώ, «περί των προφάσει τινών εγκλημάτων των οικείων αφισταμένων προέδρων, και σχίσμα ποιούντων». Αυτά ισχύουν γι’ αυτούς οι οποίοι με πρόφαση κάποια εγκλήματα, κάποια αδικήματα των Επισκόπων, όχι δογματικά, διακόπτουν το μνημόσυνο.
Και παρακάτω λέει, αυτό είναι το σημαντικό. Εκείνοι τιμωρούνται, καθαιρούνται γιατί είναι σχισματικοί, δεν ισχύει όμως για εκείνους οι οποίοι λόγω αιρέσεως, «Οι γαρ δι’ αίρεσίν τινα παρά των αγίων Συνόδων, ή Πατέρων, κατεγνωσμένην, της προς τον πρόεδρον κοινωνίας εαυτούς διαστέλλοντες». Αυτοί οι οποίοι δεν έχουν κοινωνία με τον Επίσκοπό τους για κάποια αίρεση, η οποία αίρεση είναι καταδικασμένη από Συνόδους και από Πατέρες,
Όταν αυτός ο πρόεδρος «εκείνου δηλονότι την αίρεσιν δημοσία κηρύττοντος», όταν κηρύσσει την αίρεση δημόσια, «και γυμνή τη κεφαλή … οι τοιούτοι ου μόνον την κανονική επιτιμήσει ουχ υπόκεινται προ συνοδικής διαγνώσεως εαυτούς … αλλά και της πρεπούσης τιμής τοις ορθοδόξοις αξιωθήσονται.». Αυτοί λοιπόν που διακόπτουν το μνημόσυνο του Επισκόπου ο οποίος κηρύσσει αίρεση, όχι μόνο δεν δημιουργούν σχίσμα και δεν τιμωρούνται, αλλά πρέπει να τιμώνται κιόλας.
Και σε μετοχή έχει και το ‘αποτειχίζοντες’ «εαυτούς της προς τον καλούμενον Επίσκοπον κοινωνίας αποτειχίζοντες» από το οποίο έχει παραχθεί και το αποτείχιση που το λέμε σήμερα. Διακοπή μνημοσύνου και αποτείχιση είναι συνώνυμα.
Και δικαιολογεί για ποιον λόγο πρέπει να επαινούνται και όχι να τιμωρούνται, «Ου γαρ Επισκόπων, αλλά ψευδεπισκόπων και ψευδοδιδασκάλων κατέγνωσαν, και ου σχίσματι την ένωσιν της Εκκλησίας κατέτεμον, αλλά σχισμάτων και μερισμών την Εκκλησίαν εσπούδασαν ..». Αυτοί λοιπόν καλά κάνουν και διακόπτουν το μνημόσυνο διότι δεν κατεδίκασαν Επισκόπους αλλά ψευδεπισκόπους και ψευδοδιδασκάλους και δεν προκάλεσαν σχίσματα αλλά προφύλαξαν την Εκκλησία από σχίσματα.
Αυτός ο Κανόνας δεν είναι ο μοναδικός.
Ο Αποστολικός Κανών ΛΑ΄.
«Εἴ τις πρεσβύτερος, καταφρονήσας τοῦ ἰδίου ἐπισκόπου, χωρὶς συναγάγῃ, καὶ θυσιαστήριον ἕτερον πήξῃ, μηδὲν κατεγνωκώς τοῦ ἐπισκόπου ἐν εὐσεβείᾳ καὶ δικαιοσύνῃ, καθαιρείσθω, ὡς φίλαρχος· …»
Δες τε πάλι, είναι ακριβώς το ίδιο, πιο σύντομα. Λέει:
Όποιος Επίσκοπος καταφρονήσει τον Επίσκοπό του και «χωρὶς συναγάγῃ», και κάνει σύναξη ξεχωριστή .. δεν θέλω εγώ να ανήκω στον Μάξιμο, στον Παντελεήμονα και κάνω μία δική μου Εκκλησία .. «Εἴ τις πρεσβύτερος, καταφρονήσας τοῦ ἰδίου ἐπισκόπου, χωρὶς συναγάγῃ, καὶ θυσιαστήριον ἕτερον πήξῃ» και κάνει άλλο θυσιαστήριο όπως έκαναν μερικοί από τους Παλαιοημερολογίτες. Έφυγαν από την Εκκλησία και έκαναν δικές τους Εκκλησίες, δικές τους Συνόδους. «καὶ θυσιαστήριον ἕτερον πήξῃ», άλλο θυσιαστήριο.
«… μηδὲν κατεγνωκώς τοῦ ἐπισκόπου ἐν εὐσεβείᾳ καὶ δικαιοσύνη …». Αυτό έχει σημασία, είναι η εξαίρεση. Δηλαδή, λέει εδώ ότι όποιος Επίσκοπος καταφρονήσει τον Επίσκοπό του και κάνει ξεχωριστά συναγωγή, χωρίς να κατηγορεί τον Επίσκοπό του για ευσέβεια και δικαιοσύνη, το ‘ευσέβεια’ είναι δόγμα. Δηλαδή αυτός που κατηγορεί τον Επίσκοπό του για ευσέβεια και δικαιοσύνη δεν θεωρείται ως φίλαρχος και δεν καθαιρείται.
Η σειρά του Κανόνος είναι: «Εἴ τις πρεσβύτερος, καταφρονήσας τοῦ ἰδίου ἐπισκόπου, χωρὶς συναγάγῃ, καὶ θυσιαστήριον ἕτερον πήξῃ … καθαιρείσθω, ὡς φίλαρχος· …». Αυτός λοιπόν να καθαιρείται γιατί είναι φίλαρχος. Αλλά είναι η παρενθετική πρόταση «μηδὲν κατεγνωκώς τοῦ ἐπισκόπου ἐν εὐσεβείᾳ καὶ δικαιοσύνη», όταν δεν κατακρίνει τον Επίσκοπο για ευσέβεια και δικαιοσύνη, αυτός να καθαιρείται. Επομένως, όποιος κατακρίνει τον Επίσκοπο για δυσσέβεια και για αδικία, αυτός δεν καθαιρείται, δεν περιλαμβάνεται. Δηλαδή αυτός ο οποίος κάνει άλλη συναγωγή και ξεχωρίζει τον εαυτό του λόγω ευσεβείας, αυτός δεν τιμωρείται ως φίλαρχος, ούτε καθαιρείται. Είναι αυτοί τους οποίους επαινεί ο ΙΕ’ Κανών. Και δικαιολογεί εδώ γιατί πρέπει να καθαιρείται αυτός που φεύγει από τον Επίσκοπό του «μηδὲν κατεγνωκώς τοῦ ἐπισκόπου ἐν εὐσεβείᾳ καὶ δικαιοσύνη». Αν ο Επίσκοπος δεν είναι ασεβής ούτε είναι άδικος γιατί να φύγεις από τον Επίσκοπο; Αν είναι όμως ασεβής, αιρετικός και άδικος, τότε μπορείς να φύγεις. Αυτός είναι ο 31ος Κανόνας.
Εκείνοι όμως οι οποίοι ενώ ο Επίσκοπός τους είναι ευσεβής και δίκαιος φεύγουνε, «τύραννος γάρ ἐστιν». Αυτός θεωρείται ως τύραννος.
«… Ὡσαύτως δὲ καὶ οἱ λοιποὶ κληρικοί, καὶ ὅσοι ἂν αὐτῷ προσθῶνται· οἱ δὲ λαϊκοὶ ἀφοριζέσθωσαν. …». Ο Πρεσβύτερος ο οποίος λοιπόν ο οποίος φεύγει από τον Επίσκοπό του και κάνει δική του παραγωγή, και δεν θέλω να πω τώρα ονόματα αλλά έχουμε και στην εποχή μας παραδείγματα τέτοιων κληρικών, οι οποίοι τιμωρήθηκαν για άλλα θέματα, έκαναν δική τους Εκκλησία και μαζεύουν κόσμο τώρα. Όχι για θέματα ευσεβείας και δικαιοσύνης αλλά επειδή έκαναν καταχρήσεις οικονομικές κτλ, και τώρα εμφανίζονται ως Ορθόδοξοι. Λυπάμαι πάρα πολύ να πω ονόματα. Λυπάμαι πάρα πολύ αλλά πρέπει κάποια στιγμή να μάθετε κάποια πράγματα.
Λοιπόν, μόνο για θέματα ευσεβείας και δικαιοσύνης, «μηδὲν κατεγνωκώς τοῦ ἐπισκόπου ἐν εὐσεβείᾳ καὶ δικαιοσύνη». Αν κάποιος είναι καταχραστής, είναι κλέφτης, είναι μοιχός και τον τιμώρησε ο Επίσκοπος και αυτός δεν υπολογίζει την τιμωρία του Επισκόπου αλλά κάνει τη δική του Εκκλησία, αυτός πρέπει να καθαιρείται. Μόνο σε περίπτωση που για λόγους ευσεβείας και δικαιοσύνης κάνει δική του σύναξη, τότε μόνο δικαιολογείται.
Ήθελα λοιπόν και αυτόν τον Κανόνα να σας παρουσιάσω εδώ προς επίρρωση του ΙΕ’ Κανόνος. Αν μάλιστα δείτε τον ΙΕ’ Κανόνα της Πρωτοδευτέρας, θα δείτε εκεί αριστερά στο περιθώριο που έχει τους σχετικούς Κανόνες, τον έχει πρώτο. Αποστολικός ΛΑ΄. Για να μάθετε να χρησιμοποιείται και το Πηδάλιο. Στον Κανόνα ΙΕ΄ της Πρωτοδευτέρας, αριστερά στο περιθώριο έχει μια μικρή γραμμή με μικρά γράμματα, εκεί είναι οι σχετικοί Κανόνες και εκεί έχει, Αποστολικός ΛΑ΄. Είναι αυτός που σας διάβασα, είναι σχετικός με τον ΙΕ΄.
Σας έχω δώσει και τον Κανόνα Α΄ του Μεγάλου Βασιλείου.
… Ο ΙΕ΄Κανών τον οποίον διαβάσαμε την προηγούμενη Κυριακή και σήμερα κάνει λόγο ότι όποιος Επίσκοπος κηρύσσει γυμνή τη κεφαλή αίρεση, αυτού μπορούμε να διακόπτουμε το μνημόσυνο. Ο Μέγας Βασίλειος εδώ, πολύ πιο νωρίς από τον ΙΕ΄ Κανόνα της Πρωτοδευτέρας Συνόδου μας κάνει μία διάκριση την οποία μαθαίνουμε όλοι στις Θεολογικές Σχολές, ιδιαίτερα αυτοί που ασχολούνται με το Κανονικό Δίκαιο. Μας κάνει μία θαυμάσια διάκριση που είναι κλασσική: ποιες είναι οι εκκλησιολογικές εκτροπές. Δηλαδή, ποια εγκλήματα μέσα στην Εκκλησία παρατηρούνται. Και μας λέει τρία εγκλήματα εκκλησιολογικά που υπάρχουν, από τους Ιερείς, από τους Επισκόπους .
Ποια είναι λοιπόν αυτά; Δέστε τον Κανόνα Α΄, είναι μία επιστολή που στέλνει στον Αμφιλόχιο Ικονίου. … στον 6ο στίχο.
«Ὅθεν, τὰς μὲν αἱρέσεις ὠνόμασαν, τὰ δὲ σχίσματα, τὰς δὲ παρασυναγωγάς.» Έχουμε λοιπόν εκκλησιολογικές εκτροπές, εκκλησιολογικές παραβάσεις τρεις: αίρεση, σχίσμα, παρασυναγωγή. Και μας εξηγεί τι είναι το καθένα.
«Αἱρέσεις μέν, τοὺς παντελῶς ἀπεῤῥηγμένους καὶ κατ᾿ αὐτὴν τὴν πίστιν ἀπηλλοτριωμένους,». Αιρετικοί είναι εκείνοι οι οποίοι είναι παντελώς κομμένοι, αποκομμένοι από την Εκκλησία, «καὶ κατ᾿ αὐτὴν τὴν πίστιν ἀπηλλοτριωμένους,» και είναι ξένοι ως προς την πίστη, έχουν διαφορετική πίστη, έχουν διαφορετικά δόγματα. Όπως ο Άρειος, ο Μακεδόνιος, οι εικονομάχοι, ο Νεστόριος -αυτοί είναι αιρετικοί γιατί έχουν διαφορετική πίστη- ο Πάπας, οι Προτεστάντες, οι Μονοφυσίτες. Αυτοί είναι αιρέσεις…οι οποίοι είναι απηλλοτριωμένοι ως προς την πίστη, έχουν δικά τους δόγματα διαφορετικά από τα δικά μας … «Αἱρέσεις μέν, τοὺς παντελῶς ἀπεῤῥηγμένους καὶ κατ᾿ αὐτὴν τὴν πίστιν ἀπηλλοτριωμένους,».
«… σχίσματα δέ, τοὺς δι᾿ αἰτίας τινὰς ἐκκλησιαστικὰς καὶ ζητήματα ἰάσιμα πρὸς ἀλλήλους διενεχθέντας». Σχισματικοί είναι εκείνοι οι οποίοι έχουν διαφοροποιηθεί «δι᾿ αἰτίας τινὰς ἐκκλησιαστικὰς καὶ ζητήματα ἰάσιμα πρὸς ἀλλήλους …». Εγώ δεν θα σας πω για τους Παλαιοημερολογίτες, γιατί εκείνοι λένε εμάς σχίσμα. Πάντως δεν είναι αίρεση, είναι άλλο πράγμα. Ένα παράδειγμα σχίσματος το οποίο μπορώ να σας πω και να το καταλάβετε είναι ότι η Εκκλησία της Βουλγαρίας όταν ανεκήρυξε κατά τη διάρκεια λίγο πριν από τον Μακεδονικόν Αγώνα μόνη της τον εαυτό της αυτοκέφαλη χωρίς έγκριση, είναι «δι᾿ αἰτίας τινὰς ἐκκλησιαστικὰς», για θέματα διοικητικά. «δι᾿ αἰτίας …
ιάσιμα» που γιατρεύονται. … Οι Παλαιοημερολογίτες έχουν την ίδια πίστη με εμάς … αλλά επειδή στη συνέχεια λέμε ότι έκαναν δικά τους θυσιαστήρια, δικές τους Συνόδους υπάρχουν κάποια προβλήματα εκεί, θα τα δούμε αυτά. Πάντως δεν είναι αίρεση, άλλο σχίσμα άλλο αίρεση.
Η αίρεση είναι όταν κανένας διαφέρει στην πίστη «τὴν πίστιν ἀπηλλοτριωμένους» ενώ σχίσμα είναι κάποια αιτία εκκλησιαστική, για κάποιο θέμα διοικητικό που είναι ιάσιμο.
«… παρασυναγωγὰς δέ, τὰς συνάξεις τὰς παρὰ τῶν ἀνυποτάκτων πρεσβυτέρων ἢ ἐπισκόπων καὶ παρὰ τῶν ἀπαιδεύτων λαῶν γινομένας …». Παρασυναγωγή είναι αυτές οι συγκεντρώσεις οι οποίες γίνονται από ανυπότακτους Πρεσβυτέρους ή Επισκόπους ή γίνονται από τους απαίδευτους λαούς, από λαϊκούς ακατήχητους.
«… παρασυναγωγὰς δέ, τὰς συνάξεις τὰς παρὰ τῶν ἀνυποτάκτων πρεσβυτέρων ἢ ἐπισκόπων καὶ παρὰ τῶν ἀπαιδεύτων λαῶν γινομένας …». Παρασυναγωγή είναι αυτές οι συγκεντρώσεις οι οποίες γίνονται από ανυπότακτους Πρεσβυτέρους ή Επισκόπους ή γίνονται από τους απαίδευτους λαούς, από λαϊκούς ακατήχητους.
Δηλαδή, χωρίς να υπάρχει κανένα πρόβλημα κάποιοι Πρεσβύτεροι κάνουν συγκεντρώσεις. Να σας πω ότι και τον Άγιο Γρηγόριο Παλαμά τον κατηγόρησαν για παρασυναγωγή … και εμάς που μαζευόμαστε στην Γατζέα (;) μας κατηγορούν και εμάς για παρασυναγωγή. Είμαστε οι ανυπότακτοι Πρεσβύτεροι. Αυτό δεν στοιχειοθετείται όμως, είναι ελαφρό, ποιος θα αποδείξει ότι είμαστε παρασυναγωγή; «… παρασυναγωγὰς δέ, τὰς συνάξεις τὰς παρὰ τῶν ἀνυποτάκτων πρεσβυτέρων ἢ ἐπισκόπων καὶ παρὰ τῶν ἀπαιδεύτων λαῶν γινομένας …».
«Οἷον, εἴ τις ἐν πταίσματι ἐξετασθείς ἐπεσχέθη τῆς λειτουργίας …». Και υπάρχουν κάποιοι ιερείς στην κατηγορία αυτή. Κάποιοι οι οποίοι εξετάστηκαν για πταίσματα, για παραβάσεις, κλοπές, χρηματισμό, πορνείες, μοιχείες. «Οἷον, εἴ τις ἐν πταίσματι εξετασθείς» και τιμωρηθείς από τον Μητροπολίτη, για κάποιο παράπτωμα, «ἐπεσχέθη τῆς λειτουργίας », τον απηγόρευσαν να λειτουργεί, τον έκαναν αργώ. Αν όταν εμένα με έκαναν αργώ, για τα παραπτώματα που με κατηγόρησαν, και έκανα σύναξη και λειτουργούσα μαζί σας θα ήμουν παρασυνάγωγος διότι ήμουν ανυπότακτος. Ενώ με τιμώρησε η Σύνοδος με αργία, αν εγώ εξακολουθούσα να λειτουργώ και να έχω συναγωγή δική σας θα ήμουν παρασυνάγωγος.
«…αἱρέσεις δέ, οἷον ἡ τῶν Μανιχαίων καὶ Οὐαλεντίνων καὶ Μαρκιωνιστῶν καὶ αὐτῶν τούτων τῶν Πεπουζηνῶν, εὐθὺς γὰρ περὶ τῆς αὐτῆς τῆς εἰς Θεὸν πίστεως ἐστιν ἡ διαφορά.» Η αίρεση λοιπόν έχει αμέσως μία διαφοροποίηση ως προς την πίστη. Αιρετικός είναι εκείνος ο οποίος διαφέρει στην πίστη. …
Υπάρχουν λοιπόν θα λέγαμε τρεις παρεκτροπές εκκλησιολογικές. Είναι οι αιρέσεις, όταν έχουμε διαφοροποίηση σε θέματα πίστεως, δόγματος. Είναι τα σχίσματα όταν έχουμε κάποια εγκλήματα εκκλησιαστικά ιάσιμα, που θεραπεύονται, δεν είναι σε θέματα πίστεως. Και παρασυναγωγή όταν κάποιος για άλλους λόγους τιμωρείται και εντούτοις εξακολουθεί να έχει τη δική του την παρέα, ανυπότακτοι ιερείς. Αυτές είναι οι τρεις εκκλησιολογικές εκτροπές.
Τώρα, γιατί αισθάνθηκα την υποχρέωση να σας τα πω αυτά; Διότι το μεγάλο θέμα το οποίο απασχόλησε το θέμα της Κρήτης είναι αν μπορούμε να ονομάζουμε τους Μονοφυσίτες, τους Παπικούς, τους Προτεστάντες, αν μπορούμε να τους ονομάζουμε Εκκλησίες. Αφού είναι αιρέσεις. Η πρώτη μεγάλη εκκλησιολογική εκτροπή που σε βγάζει έξω από την Εκκλησία είναι η αίρεση. Πως είναι δυνατόν; Και δεν έχουν και βάπτισμα λέει παρακάτω ο Μέγας Βασίλειος. Όσοι είναι αιρετικοί δεν έχουν και βάπτισμα έγκυρο. Πως είναι λοιπόν δυνατόν; Αυτούς που είναι αιρετικοί και είναι εκτός της Εκκλησίας και δεν έχουν βάπτισμα, ούτε μυστήρια, ούτε χάρη, πως είναι δυνατόν να τους ονομάζουμε Εκκλησίες;
Έγινε λοιπόν στη Σύνοδο της Κρήτης ολόκληρη συζήτηση για το αν μπορούμε αυτούς τους αιρετικούς, τους Μονοφυσίτες, τους Παπικούς, τους Προτεστάντες να τους ονομάζουμε Εκκλησίες. Τόλμησε κανείς να τους πει ΑΙΡΕΣΗ; Το φαντάζεστε να συνέρχεται μία Σύνοδος μετά από τόσους αιώνες, Πανορθόδοξη, και να διστάζει να πει ΑΙΡΕΣΗ.Τα κείμενά μας είναι γεμάτα από καταδίκες αιρέσεων, μας κάνουν τόσες διευκρινίσεις οι Πατέρες για το τι είναι αίρεση. Ο Μέγας Βασίλειος μας λέει αίρεση είναι αυτός, αίρεση είναι εκείνος .. και οι δικοί μας όχι μόνο απλώς δεν τολμούν να πουν ότι ο Παπισμός είναι αίρεση, ή ο Μονοφυσιτισμός ή ο Προτεσταντισμός, αλλά επιπλέον τους κάνουν και Εκκλησίες.
… Μας απασχολεί τι θα κάνει τώρα η Ιεραρχία μας μεθαύριο, την άλλη εβδομάδα. Την άλλη εβδομάδα θα συνέλθει η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, η οποία είχε ορίσει να συζητήσει το θέμα της Συνόδου της Κρήτης αρχές Οκτωβρίου αλλά επειδή προέκυψε το μάθημα των Θρησκευτικών καλύφθηκε η συζήτηση με το μάθημα των Θρησκευτικών και δεν έμεινε χρόνος να συζητηθεί το θέμα της εγκρίσεως ή της απορρίψεως της Συνόδου της Κρήτης. Μερικοί μάλιστα θεώρησαν, δεν ξέρω αν αληθεύει αυτό, ότι επίτηδες δόθηκε τόση πολύ μεγάλη σημασία στο μάθημα των Θρησκευτικών για να μην συζητήσουμε το θέμα της Συνόδου της Κρήτης.
Τι μας ενδιαφέρει εμάς τώρα να κάνει η Ιεραρχία μας; Μας ενδιαφέρει η Ιεραρχία η οποία θα συνέλθει μεθαύριο να μείνει στην απόφαση την οποία είχε πάρει προ της Συνόδου και στη σχετική παράγραφο του κειμένου της Συνόδου όπου ονομάζονταν αυτές οι αιρέσεις Εκκλησίες, να μην ονομάζονται Εκκλησίες να ονομάζονται Χριστιανικές Κοινότητες. Έλεγε το κείμενο ότι αναγνωρίζουμε την ιστορική ύπαρξη των λοιπών Χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών. Και αντέδρασαν πολύ σωστά, ομόφωνα σχεδόν, αντέδρασε η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος και πολλοί άλλοι Αρχιερείς από άλλες Εκκλησίες και είπαν, δεν είναι δυνατόν να ονομάζουμε τις αιρέσεις Εκκλησίες.
Εκεί λοιπόν που λέμε «αναγνωρίζουμε την ύπαρξη άλλων Χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών …», προτάθηκε από την Εκκλησία της Ελλάδος εκεί να λέμε, όχι «αναγνωρίζουμε» που είναι αποδοχή και έγκριση, αλλά «γνωρίζουμε» γνωσιολογικά,«γνωρίζουμε την ύπαρξη άλλων Χριστιανικών Κοινοτήτων και Ομολογιών». Και πήγε με ομόφωνη απόφαση η ομάδα μας των 24 μαζί με τον Αρχιεπίσκοπο κάτω στην Κρήτη να περάσει αυτήν την τροποποίηση, να μην λέμε Εκκλησίες.
Ξέρετε ότι έγινε χαμός;
Και ο λόγος για τον οποίο σήμερα σας είπα ότι θα σας παρουσιάσω κάποια σημαντικά στοιχεία εδώ, είναι ότι αυτές τις ημέρες μου ήρθε από το ταχυδρομείο το επίσημο περιοδικό της Εκκλησίας της Κύπρου ‘Απόστολος Βαρνάβας’. … Στο περιοδικό αυτό δημοσιεύονται όλα τα κείμενα που ενέκρινε η Σύνοδος και που υπεγράφησαν από τους προκαθημένους. Νοιώθει την ανάγκη εδώ στην εισαγωγή της δημοσιεύσεως των κειμένων να κάνει μία αναφορά στις εργασίες της Συνόδου ένας από τους μετέχοντας Κυπρίους Αρχιερείς, ο Επίσκοπος Πάφου Γεώργιος.
Θα σας διαβάσω εδώ και θα καταλάβετε πως μας τα παρουσιάζει εδώ και τι έγινε σ’ αυτήν την Σύνοδο και βάσει αυτού να δούμε τι περιμένουμε από την Ιεραρχία μας και τι πρέπει να κάνει η Ιεραρχία μας. Μακάρι να πρόφθαινα να γράψω ένα κείμενο να το διαβάσουν πριν πάνε στην Ιεραρχία οι Επίσκοποί μας, αν δίνουν σημασία στα κείμενα αυτά, κάποιοι καλοπροαίρετοι μπορεί να δώσουν. … Σημειωτέον πως το κείμενο αυτό, «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν Χριστιανικόν Κόσμον», ενώ είναι το κείμενο της καρδιάς της Συνόδου το άφησαν τελευταία ώστε να μην έχουν χρόνο και βιαστικά-βιαστικά να τα περάσουν.
Δες τε λοιπόν τι μας λέει εδώ, ο Επίσκοπος Πάφου Γεώργιος.
Αφού προηγουμένως μας λέει «Δυστυχώς την τελευταία στιγμή…». Τι δυστυχώς, ευτυχώς, μακάρι να μην πήγαινε κανένας. «Δυστυχώς την τελευταία στιγμή τέσσερις από τις δεκατέσσερις Αυτοκέφαλες Εκκλησίες, και συγκεκριμένα οι Εκκλησίες Αντιοχείας, Ρωσσίας, Βουλγαρίας και Γεωργίας δεν συμμετείχαν στη Σύνοδο …» και κάνει το λάθος ένας Αρχιερεύς να κατακρίνει αυτές τις Εκκλησίες αποδίδοντάς τους κακά κίνητρα. Εφόσον ευλογημένε, μ’ αυτές τις Εκκλησίες μελλοντικά θα συνεργαστείς για άλλα θέματα, γιατί τις καρφώνεις; Και σε επίσημο περιοδικό;
Λέει λοιπόν, «Οι λόγοι, παρά τις αιτιάσεις που προβλήθηκαν ήσαν πολιτικοί …»
Δεν ήταν θεολογικοί οι λόγοι για τους οποίους δεν πήγαν αυτές οι Εκκλησίες. Μπορώ να το πω εγώ, μπορείς να το πεις εσύ, δεν το λέει ένας Επίσκοπος σε επίσημο περιοδικό, ότι για πολιτικούς λόγους δεν πήγαν οι τέσσερις Εκκλησίες. «… και δεν έχει σχέση ούτε με τα θέματα, ούτε με τις αποφάσεις που είχαν γίνει δεκτές και προσυπογραφεί ..» Και από τα κείμενα που εξέδωσαν αυτές οι Εκκλησίες προκύπτει ότι οι λόγοι αυτοί ήταν θεολογικοί και εκκλησιολογικοί και όχι πολιτικοί.
Αφού λοιπόν μας παρουσιάζει στη συνέχεια πως κύλησαν όλες οι ημέρες και ποια θέματα συζητήθηκαν, έρχεται και στο θέμα το περιμάχητο.
«Στις 17:30 [Πέμπτη το απόγευμα, τελείωνε Σάββατο η ‘Σύνοδος’] συνήλθε και πάλι η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος και άρχισε τη μελέτη του τελευταίου κειμένου με τον τίτλο ‘Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν Χριστιανικόν Κόσμον’ το οποίο προβλεπόταν ότι θα προκαλέσει πολλές συζητήσεις.» [Το] περίμεναν και αυτοί, και αφού προέβλεπαν πως θα προκαλέσει πολλές συζητήσεις γιατί δεν έδιναν πιο πολύ χρόνο; Ας έκαναν μια βδομάδα ακόμη. Η Β΄ Βατικάνεια κράτησε 2 χρόνια, η Φεράρα-Φλωρεντία 3 χρόνια. Τι θα γινόταν αν έδιναν ακόμη 2-3 ημέρες να το συζητήσουν; Στο τέλος με το ζόρι, δεν τελείωσαν και ζήτησαν υπογραφές.
«Μετά από την ανάγνωση του κειμένου ξεκίνησε η κατά παράγραφο ανάγνωση και συζήτησή του. Οι πρώτες πέντε παράγραφοι εγκρίθηκαν χωρίς καμμιά ιδιαίτερη δυσκολία.» Ήταν όλες καλές οι παράγραφοι. «Στην έκτη παράγραφο του κειμένου όπου αναφερόταν ‘Η Ορθόδοξος Εκκλησία αναγνωρίζει την ιστορικήν ύπαρξίν άλλων Χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών, μη ευρισκομένων εν κοινωνία μετ’ αυτής’, άρχισαν οι ενστάσεις από μερικούς…». Δες τε το υποτιμητικό «από μερικούς». Αντί να πει «μερικοί αδελφοί», «μερικοί σύνεδροι», «άρχισαν οι ενστάσεις από μερικούς» σαν αυτοί οι «μερικοί» να είναι ξένοι, παράξενοι. «… άρχισαν οι ενστάσεις από μερικούς, οι οποίοι αρνούνταν τον χαρακτηρισμό ‘Εκκλησία’ για τους ετεροδόξους.» Πολύ καλά κάναν.
«Στη Σύνοδο κατετέθησαν για απόκρουση των ενστάσεων …» και μας λέει εδώ ότι πήραν το λόγο μερικοί και είπαν γιατί αποκρούετε τον όρο ‘Εκκλησία’ αφού τον βρίσκουμε τον όρο ‘Εκκλησία’, και μνημόνευσαν κάτι από τον Μέγα Βασίλειο, τον Άγιο Νεκτάριο κτλ, από τα ευχολόγια. Και θεωρεί, «… παρά την ξεκάθαρη [!] διαχρονική [!] θέση της Ορθοδόξου Εκκλησίας στο πιο πάνω θέμα,» δηλαδή ότι η θέση της Εκκλησίας ονομάζει και αυτούς Εκκλησίες, ΛΑΘΟΣ, «.. μερικά μέλη της Συνόδου από τις Εκκλησίες Σερβίας, Ρουμανίας, Κύπρου και Ελλάδος, επέμεναν στις θέσεις τους.», ότι πρέπει να φύγει ο όρος ‘Εκκλησία’.
Αυτό είναι συνοδικό κείμενο, ακόμη κι αν κάποιος στα συγγράμματα του Μεγάλου Βασιλείου, ή στον Ανδρούτσο, ή στον Τρεμπέλα ή σε θεολόγους, βρίσκουμε τον όρο ‘Εκκλησία’ από συνήθεια .. Θα δείτε, θα σας διαβάσω μια γνώμη που είναι καταπέλτης του Γέροντα Θεοκλήτου Διονυσιάτη: Προσαρμοστήκαμε, λέει, και τις λέμε από συνήθεια ‘Εκκλησίες’ αλλά αυτό είναι λάθος, και το λάθος τώρα πάτε να το πείτε ότι είναι ξεκάθαρη θέση της Εκκλησίας;
Διεκόπησαν λοιπόν στις 19:30 το βράδυ της Πέμπτης για την επομένη. «Την επομένη Παρασκευή 24 Ιουνίου μετά από τη Θεία Λειτουργία στην Ιερά Μονή Γωνιάς για την εορτή του Γενεσίου του Τιμίου Προδρόμου … μεταξύ των ωρών 09:30 και 12:00 …». Έφαγαν πάλι όλο το πρωϊνό. «… οι προκαθήμενοι με δύο Αρχιερείς των Εκκλησιών τους, εξέτασαν υπό την προεδρία του Οικουμενικού Πατριάρχου και ενέκριναν τόσο την εγκύκλιο όσο και το μήνυμα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου.». Πάει και το πρωϊνό της Παρασκευής.
«Στις 12:00 συνεχίστηκε στην Ολομέλεια της Συνόδου η συζήτηση για την παράγραφο έξι του υπό εξέταση κειμένου. ΟΙ ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΔΕΝ ΕΙΧΑΝ ΜΕΓΑΛΗ ΣΗΜΑΣΙΑ». Δες τε, δες τε Αρχιερέα !! «ΟΙ ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΔΕΝ ΕΙΧΑΝ ΜΕΓΑΛΗ ΣΗΜΑΣΙΑ …»
Και δες τε τώρα γιατί δεν είχαν σημασία:
«… ΓΙΑΤΙ ΚΑΘΕ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΗ ΣΥΝΟΔΟ ΔΙΕΘΕΤΕ ΜΙΑ ΨΗΦΟ ΚΑΙ ΕΦΟΣΟΝ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΜΕΤΕΧΟΥΣΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ Η ΣΥΝΤΡΙΠΤΙΚΗ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΤΑΣΣΟΤΑΝ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ, ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΕ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ ΤΟΥ.» [Το] είχαν εξασφαλίσει αυτοί. Δηλαδή επειδή ψήφιζε μόνο ο Αρχιεπίσκοπος, όσες γνώμες μεμονωμένες και όσες ενστάσεις κι αν γινόντουσαν ..
ΔΕΝ ΝΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΠΟΥ ΤΟ ΛΕΝΕ ΚΙΟΛΑΣ.
Δεν έχει καμμιά σημασία λέει, δεν είχαν μεγάλη σημασία οι ενστάσεις, γιατί αφού ο Αρχιεπίσκοπος θα ψήφιζε τι νόημα είχαν οι ενστάσεις; ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ ‘ΣΥΝΟΔΟΣ’, ‘ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ’.
… Ακούστε τώρα το ζουμί είναι εδώ και μακάρι να τ’ ακούσουν αυτά οι Αρχιερείς μας. Τηλεφώνησα κάποιους Αρχιερείς χθες και τους είπα, αν σας ήρθε το τεύχος διαβάστε το …
«Εμπλοκή σημειώθηκε όταν ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών ζήτησε τον λόγο και ανέφερε ότι, η αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Ελλάδος δεσμεύεται με ομόφωνη απόφαση της Ιεραρχίας της να μην δεχτεί τον όρο ‘Εκκλησία’ για τους ετεροδόξους.» Σηκώθηκε ο Ιερώνυμος και λέει, δεν μπορούμε εμείς, έχουμε ομόφωνη απόφαση της Ιεραρχίας να μην δεχτούμε τον όρο ‘Εκκλησίες’ μέσα στο κείμενο για τις αιρέσεις.
«Τα επιχειρήματα που εξετέθησαν πιο πάνω προσέκρουαν στο ότι δεν μπορούν να αλλάξουν την απόφαση της Ιεραρχίας.» Αυτά δηλαδή που τους είπαμε εμείς, ότι χρησιμοποιείται ο όρος ‘Εκκλησία’, αυτοί είπαν, μα έχουμε απόφαση δεν μπορούμε να την αλλάξουμε την απόφαση της Ιεραρχίας.
«Στο ερώτημα, ποια είναι η ελευθερία των μελών της Συνόδου όταν δεν μπορούν ανάλογα με την πορεία των συζητήσεων να μεταβάλουν γνώμη;». Και αυτό είναι πονηρό επιχείρημα, διότι αν ήταν παρόντες όλοι οι Επίσκοποι, όπως έπρεπε, θα συνεννοούνταν όλοι οι Επίσκοποι. Τώρα έλειπαν οι περισσότεροι και το είπε ο Ιερώνυμος. … Αυτό είναι τυπικά σωστό, ακούς τις συζητήσεις και αλλάζεις γνώμη αλλά οι άλλοι δεν ήταν εκεί να ακούσουν και να αλλάξουν γνώμη. Οι παρόντες άλλαξαν γνώμη; Δεν άλλαξαν. Τους άλλαξαν τη γνώμη.
«Στο ερώτημα, ποια είναι η ελευθερία των μελών της Συνόδου όταν δεν μπορούν ανάλογα με την πορεία των συζητήσεων να μεταβάλουν γνώμη; Ο Αρχιεπίσκοπος επέμενε ότι εδώ είμαστε 25 εκεί στην Αθήνα είναι 55, δεν μπορώ να πάω πίσω και να πω ότι παρήκουσα την απόφασή μας.». Είπε ο Ιερώνυμος. Πολύ ωραία. Εγώ όταν τα πληροφορήθηκα αυτά πέταξα από τη χαρά μου. Πληροφορήθηκα μόλις έγιναν αυτά, το βράδυ της Παρασκευής. Λέω, Δόξα τω Θεώ. Δεν θα είχαμε ούτε κίνδυνο διακοπής μνημοσύνου, ούτε τίποτα. Η Εκκλησία της Ελλάδος μένει στη θέση της. Εκεί.
Ακούστε τώρα και παλληκαριές εκ του αντιθέτου.
«Μπροστά στην εμμονή της Εκκλησίας της Ελλάδος, χωρίς επιχειρήματα στη θέση της [!!], ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, αφού πήρε τον λόγο είπε σε έντονο ύφος ..»
Παλληκαριά. !!
«ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΜΗΡΟΙ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ..». Να προχωρήσουμε. «… και ζήτησε, αν δεν μπορούνε οι ίδιοι να πάρουν απόφαση να συνεννοηθούν με την Ιεραρχία τους …». Προσβλητικότατη στάση. «… ώστε να πάρουν τη συγκατάθεσή τους.»
Και το βράδυ εκείνο μέχρι την άλλη μέρα του Σαββάτου όπως μάθαμε,ΕΓΙΝΕ ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ ΚΑΙ ΑΣΚΗΘΗΚΑΝ ΠΟΛΛΕΣ ΠΙΕΣΕΙΣ.
«Παρά την θετική στάση…» Αυτό είναι πολύ καλό σημάδι. «Παρά την θετική στάση του Πατριάρχη Σερβίας..». Υπέρ του κειμένου, να προχωρήσει δηλαδή. «… ο Μητροπολίτης Μαυροβουνίου Αμφιλόχιος και ο Επίσκοπος Μπάτσκας Ειρηναίος, πρότειναν αναβολή του θέματος και να μείνει η Σύνοδος ανοικτή ..». Αφού έχουμε τόσες εντάσεις, αφήστε το το θέμα να το συζητήσουμε μια άλλη φορά. «Είπαν, εγκρίθηκαν τα άλλα 5 θέματα, ας μείνει αυτό σε μιαν άλλη χρονική στιγμή. Όπως και η Β’ Βατικάνεια Σύνοδος έγινε τμηματικά σε διάφορες περιόδους.» Αφού δεν συνεννοούμαστε και έχουμε εντάσεις, αφήστε το το θέμα αυτό.
«Ο Παναγιώτατος …» Ο Βαρθολομαίος. «…ήταν κατηγορηματικός…»
Διακόπηκαν λοιπόν στις 19:30 οι εργασίες της Συνόδου «με έκκληση όλων προς τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών όπως συσκεφθεί με την αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Ελλάδος και έλθει την επομένη το πρωί με πρόταση η οποία να αίρει το αδιέξοδο.».
Άντε να ήμουνα εγώ εκεί να σηκωθώ και να φύγω, όπως έφυγαν από τη Φεράρα-Φλωρεντία.
«Το πρωί του Σαββάτου 25 Ιουνίου με την επανέναρξη των εργασιών της Συνόδου ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κατέθεσε ΣΥΜΒΙΒΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ για άρση του αδιεξόδου.»
«Η ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΕΛΕΙΩΝΕΙ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ»
Άντε να ήμουνα εγώ εκεί να σηκωθώ και να φύγω, όπως έφυγαν από τη Φεράρα-Φλωρεντία.
«Το πρωί του Σαββάτου 25 Ιουνίου με την επανέναρξη των εργασιών της Συνόδου ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κατέθεσε ΣΥΜΒΙΒΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ για άρση του αδιεξόδου.»
ΣΥΜΒΙΒΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ – ΚΩΛΟΤΟΥΜΠΑ.
«Στην πρόταση του κειμένου ‘Η Ορθόδοξος Εκκλησία αναγνωρίζει την ιστορική ύπαρξίν άλλων Χριστιανικών Εκκλησιών …’ προτάθηκε η αντικατάσταση της λέξης ‘ύπαρξης’ με τη λέξη ‘ονομασία’ … ‘Αναγνωρίζουμε την ιστορικήν ονομασίαν άλλων Εκκλησιών …’»Ονομάζουμε ονομασία. Τους ονομάζουμε ‘Εκκλησίες’.
Τώρα δες τε. «Παρόλο που η πρόταση αποδυνάμωνε το κείμενο ..». Ο Κύπριος ήθελε να μείνει όπως ήταν. «Παρόλο που η πρόταση αποδυνάμωνε το κείμενο, έγινε αποδεκτή από την Ολομέλεια και έτσι άνοιξε ο δρόμος για την έγκριση και του τελευταίου κειμένου, πράγμα που επετεύχθει στις 14:00 μ.μ. του Σαββάτου.» Και μετά επειδή δεν προλάβαιναν τους καλούσαν, λέει, στην Εκκλησία να υπογράψουν τα κείμενα. Δεν είχαν χρόνο ούτε να υπογράψουν, χωρίς καν να δουν τα κείμενα.Επειδή λοιπόν είδαμε ότι η Εκκλησία της Ελλάδος είχε πάρει μία ομόφωνη απόφαση να μην κάνει δεκτό τον χαρακτηρισμό των αιρέσεων ως ‘Εκκλησία’, και ήταν μια πολύ σωστή, ομόφωνη απόφαση, τώρα έρχεται ο Αρχιεπίσκοπος στην Ιεραρχία του και θα ζητήσει την επικύρωση της στάσεώς του στην Κρήτη.
Τι περιμένουμε; Να σας πω εγώ τι περιμένουμε. Δύο είναι οι ελπίδες. Μία απαισιόδοξη και μία, όχι καθ’ ολοκληρίαν αισιόδοξη, κάπως αισιόδοξη.
Η μία απαισιόδοξη προοπτική είναι στην πλειοψηφία της η Ιεραρχία να επικυρώσει και να επικροτήσει τη στάση του Αρχιεπισκόπου και να δεχτεί το ‘ετερόδοξες Εκκλησίες’, ότι αναγνωρίζει την ονομασία των ετεροδόξων ‘Εκκλησιών’. Για να μην έλθουν σε σύγκρουση με τον Αρχιεπίσκοπο, να πουν, ‘ε, βρέθηκε σε δύσκολη θέση’, ‘στη Σύνοδο μέσα πρέπει να υποχωρείς όταν υπάρχει η άλλη άποψη’, θα βρουν και θα καλύψουν τον Αρχιεπίσκοπο και θα εγκριθεί και το κείμενο αυτό από τη δική μας Ιεραρχία.
Η άλλη η αισιόδοξη, όχι καθ’ ολοκληρίαν άποψη, και γιατί λέω όχι καθ’ ολοκληρίαν, διότικαθ’ ολοκληρίαν αισιόδοξη άποψη θα ήταν να απορριφθεί παντελώς η Σύνοδος, να ακυρωθεί η Σύνοδος, και όπως συνεκλήθει, και όπως ψήφισαν … δεν είναι Σύνοδος αυτή, πρώτη φορά γίνεται τέτοια Σύνοδος, έπρεπε να απορριφθεί όλη η Σύνοδος. Αλλά υπάρχει κάτι το οποίο το γράψαμε στο κείμενό μας αυτό, την Ανοιχτή Επιστολή που υπογράψατε, ότι τουλάχιστον το κείμενο αυτό των σχέσεων με τους ετεροδόξους που πρότειναν να αναβληθεί, τουλάχιστον αυτό να μην γίνει δεκτό. Διότι αυτό είναι η καρδιά της Συνόδου.
Δηλαδή, αν η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος δεν φθάσει στο σημείο, και δεν πρόκειται να φθάσει, να απορρίψει όλη τη Σύνοδο αφού μετείχε στη Σύνοδο επισήμως, τουλάχιστον επειδή πήραν απόφαση ομόφωνα η Ιεραρχία να απαλείψουν τον όρο ‘Εκκλησίες’, τουλάχιστον να πουν ότι αφού δεν έγινε δεκτή η πρότασή μας από τη Σύνοδο εμείς δεν αναγνωρίζουμε το κείμενο αυτό. Και να ισχύσει αυτό που πρότειναν και η Σερβική αντιπροσωπεία και ακούω τώρα ότι και κάποιοι δικοί μας Αρχιερείς προσανατολίζονται προς τη λύση αυτή, δηλαδή, να θεωρηθεί πως το κείμενο αυτό δεν έχει ολοκληρωθεί η συζήτησή του… ουσιαστικώς να απορρίψουν το κείμενο αυτό. Αυτό προτείνουμε κι εμείς στο κείμενό μας, τουλάχιστον να μην γίνει το κείμενο αυτό δεκτό όπου αναγνωρίζουμε τις αιρέσεις ως ‘Εκκλησίες’.
… Την επόμενη Κυριακή θα σας παρουσιάσω τις θέσεις του Αγίου Όρους, παλιά, για την διακοπή του μνημοσύνου. Διότι τώρα δυστυχώς δεν έχουμε θέση. Τώρα φοβόμαστε, διστάζουμε να πάρουμε θέση. … Για να έχετε μία εικόνα ότι δεν είναι απλό θέμα το θέμα της διακοπής του μνημοσύνου και ότι αν η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος επικυρώσει τα κείμενα της Συνόδου όπως είναι, ΕΧΟΥΜΕ ΜΕΓΑΛΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. Αν δεν γίνει έστω δεκτή αυτή η ‘τουλάχιστον’ απόρριψη του κειμένου όπου αποκαλούνται οι αιρέσεις ‘Εκκλησίες’, ΕΧΟΥΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΟΒΑΡΟ, ΔΟΓΜΑΤΙΚΟ.
ΓΙΝΕΤΑΙ ΔΕΚΤΗ Η ΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ, οι οικουμενιστικές ‘Εκκλησίες’, ο παπισμός, ο προτεσταντισμός, ο μονοφυσιτισμός. …
Ο Γέροντας Θεόκλητος ο Διονυσιάτης, από τις μεγαλύτερες θεολογικές και μοναστικές μορφές του περασμένου αιώνος, λέει. [το ’69 όταν έγινε η διακοπή μνημοσύνου]
«Αλλά πρέπει αμέσως και ευθέως να διευκρινιστεί, ότι ομιλούντες περί ‘Εκκλησιών’ Ανατολικών και Δυτικών»
‘Ανατολική Εκκλησία – Δυτική Εκκλησία’. Έτσι τα μαθαίναμε κι εμείς .. λέγαμε, ‘Δυτική Εκκλησία – Ανατολική Εκκλησία’, το λέγαμε, δεν είναι επιχείρημα αυτό.
«… ότι ομιλούντες περί ‘Εκκλησιών’ Ανατολικών και Δυτικών, μεταχειριζόμεθα γλώσσαν προσαρμογής εις μίαν νοοτροπίαν πεπλανημένην.». Είναι πεπλανημένη αυτή η νοοτροπία να κάνει λόγο για ‘Ανατολικές Εκκλησίες και Δυτικές Εκκλησίες’ και προσαρμοστήκαμε κι εμείς σ’ αυτήν την νοοτροπία.
«Διότι υπάρχει Μία Εκκλησία ήτις συκροτείται από τας ήδη γνωστάς τοπικάς Εκκλησίας ως Ορθοδόξους Εκκλησίας. Εκτός της Ορθοδόξου Εκκλησίας, αι λεγόμεναι Ανατολικαί ή Δυτικαί …» -Μονοφυσίτες, Παπικοί, Προτεστάντες- «…αποτελούν αιρετικά αθροίσματα μικρά ή μεγάλα, σώματα νοσούντα ποικίλως και άλλα εντελώς νεκρά …».
ΑΝΤΕ ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΚΑΙ ΛΙΓΟ, δυστυχώς, Κύπριοι θεολόγοι και Επίσκοποι.
Αρρωστημένα σώματα είναι και τους κάνετε εσείς ‘Εκκλησίες’ και με επίσημη Συνοδική απόφαση;
… Και υπάρχουν του κόσμου τα άλλα κείμενα, Αγιορείτικά και Πατερικά που κατακρημνίζουν αυτή τη στάση μερικών ‘έξυπνων’. Μερικοί δικοί μας καθηγηταί βρήκαν αυτά τα ‘επιχειρήματα’, και δικοί μας, της Θεολογικής Σχολής …
***
Απομαγνητοφώνηση Φαίη/ΑβέρωφΚατήχησις
ΛΑ’ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ (31ος)
«Εἴ τις πρεσβύτερος, καταφρονήσας τοῦ ἰδίου ἐπισκόπου, χωρὶς συναγάγῃ, καὶ θυσιαστήριον ἕτερον πήξῃ, μηδὲν κατεγνωκώς τοῦ ἐπισκόπου ἐν εὐσεβείᾳ καὶ δικαιοσύνῃ, καθαιρείσθω, ὡς φίλαρχος· τύραννος γάρ ἐστιν. Ὡσαύτως δὲ καὶ οἱ λοιποὶ κληρικοί, καὶ ὅσοι ἂν αὐτῷ προσθῶνται· οἱ δὲ λαϊκοὶ ἀφοριζέσθωσαν. Ταῦτα δὲ μετὰ μίαν, καὶ δευτέραν καὶ τρίτην παράκλησιν τοῦ ἐπισκόπου γινέσθω.»
Κανὼν Α´ τοῦ Μεγάλου Βασιλείου.
«Τὸ μὲν οὖν περὶ τοὺς Καθαροὺς ζήτημα καὶ εἴρηται πρότερον καὶ καλῶς ἀπεμνημόνευσας, ὅτι δεῖ τῷ ἔθει τῷ καθ᾿ ἑκάστην χώραν ἕπεσθαι, διὰ τὸ διαφόρως ἐνδιενεχθῆναι περὶ τοῦ βαπτίσματος αὐτῶν τοὺς τότε περὶ τούτων διαλαβόντας. Τὸ δὲ τῶν Πεπουζηνῶν οὐδένα μοι λόγον ἔχειν δοκεῖ καὶ ἐθαύμασα, πῶς κανονικὸν ὄντα τὸν μέγαν Διονύσιον παρῆλθεν. Ἐκεῖνο γὰρ ἔκριναν οἱ παλαιοὶ δέχεσθαι βάπτισμα, τὸ μη δὲν τῆς πίστεως παρεκβαῖνον. Ὅθεν, τὰς μὲν αἱρέσεις ὠνόμασαν, τὰ δὲ σχίσματα, τὰς δὲ παρασυναγωγάς. Αἱρέσεις μέν, τοὺς παντελῶς ἀπεῤῥηγμένους καὶ κατ᾿ αὐτὴν τὴν πίστιν ἀπηλλοτριωμένους, σχίσματα δέ, τοὺς δι᾿ αἰτίας τινὰς ἐκκλησιαστικὰς καὶ ζητήματα ἰάσιμα πρὸς ἀλλήλους διενεχθέντας, παρασυναγωγὰς δέ, τὰς συνάξεις τὰς παρὰ τῶν ἀνυποτάκτων πρεσβυτέρων ἢ ἐπισκόπων καὶ παρὰ τῶν ἀπαιδεύτων λαῶν γινομένας. Οἷον, εἴ τις ἐν πταίσματι ἐξετασθείς ἐπεσχέθη τῆς λειτουργίας καὶ μὴ ὑπέκυψε τοῖς κανόσιν, ἀλλ᾿ ἑαυτῷ ἐξεδίκησε τὴν προεδρίαν καὶ τὴν λειτουργίαν καὶ συναπῆλθον τούτῳ τινές, καταλιπόντες τὴν καθολικὴν ἐκκλησίαν, παρασυναγωγὴ τὸ τοιοῦτον· σχίσμα δέ, τὸ περὶ τῆς μετανοίας διαφόρως ἔχειν πρὸς τοὺς ἀπὸ τῆς Ἐκκλησίας· αἱρέσεις δέ, οἷον ἡ τῶν Μανιχαίων καὶ Οὐαλεντίνων καὶ Μαρκιωνιστῶν καὶ αὐτῶν τούτων τῶν Πεπουζηνῶν, εὐθὺς γὰρ περὶ τῆς αὐτῆς τῆς εἰς Θεὸν πίστεως ἐστιν ἡ διαφορά. Ἔδοξε τοίνυν τοῖς ἐξ ἀρχῆς, τὸ μὲν τῶν αἱρετικῶν παντελῶς ἀθετῆσαι, τὸ δὲ τῶν ἀποσχισάντων, ὡς ἔτι ἐκ τῆς Ἐκκλησίας ὄντων, παραδέξασθαι, τοὺς δὲ ἐν ταῖς παρασυναγωγαῖς, μετανοίᾳ ἀξιολόγῳ καὶ ἐπιστροφῇ βελτιωθέντας, συνάπτεσθαι πάλιν τῇ Ἐκκλησίᾳ, ὥστε πολλάκις καὶ τοὺς ἐν βαθμῷ συναπελθόντας τοῖς ἀνυποτάκτοις, ἐπειδὰν μεταμεληθῶσιν, εἰς τὴν αὐτὴν παραδέχεσθαι τάξιν. Οἱ τοίνυν Πεπουζηνοὶ προδήλως εἰσὶν αἱρετικοί, εἰς γὰρ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐβλασφήμησαν, Μοντανῷ καὶ Πρισκίλλῃ τὴν τοῦ Παρακλήτου προσηγορίαν ἀθεμίτως καὶ ἀναισχύντως ἐπιφημίσαντες. Εἴτε οὖν ὡς ἀνθρώπους θεοποιοῦντες, κατάκριτοι, εἴτε ὡς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον τῇ πρὸς ἀνθρώπους συγκρίσει καθυβρίζοντες, καὶ οὕτω τῇ αἰωνίῳ καταδίκῃ ὑπεύθυνοι, διὰ τὸ ἀσυγχώρητον εἶναι τὴν εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον βλασφημίαν. Τίνα οὖν λόγον ἔχει τὸ τούτων βάπτισμα ἐγκριθῆναι, τῶν βαπτιζόντων εἰς Πατέρα καὶ Υἱὸν καὶ Μοντανὸν καὶ Πρίσκιλλαν; Οὐ γὰρ ἐβαπτίσθησαν οἱ μὴ εἰς τὰ παραδεδομένα ἡμῖν βαπτισθέντες. Ὥστε, εἰ καὶ τὸν μέγαν Διονύσιον τοῦτο παρέλαθεν, ἀλλ᾿ ἡμῖν οὐ φυλακτέον τὴν μίμησιν τοῦ σφάλματος, τὸ γὰρ ἄτοπον, αὐτόθεν πρόδηλον καὶ πᾶσιν ἐναργές, οἷς καὶ μικρὸν τοῦ λογίζεσθαι μέτεστιν. Οἱ δὲ Καθαροὶ καὶ αὐτοὶ τῶν ἀπεσχισμένων εἰσί, πλὴν ἀλλ᾿ ἔδοξε τοῖς ἀρχαίοις, τοῖς περὶ Κυπριανὸν λέγω καὶ Φιρμιλιανὸν τὸν ἡμέτερον, τούτους πάντας μιᾷ ψήφῳ ὑποβαλεῖν· Καθαροὺς καὶ Ἐγκρατίτας καὶ Ὑδροπαραστάτας καὶ Ἀποτακτίτας. Διότι ἡ μὲν ἀρχὴ τοῦ χωρισμοῦ διὰ σχίσματος γέγονεν, οἱ δὲ τῆς Ἐκκλησίας ἀποστάντες οὐκ ἔτι ἔσχον τὴν χάριν τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐφ᾿ ἑαυτούς, ἐπέλιπε γὰρ ἡ μετάδοσις τῷ διακοπῆναι τὴν ἀκολουθίαν. Οἱ μὲν γὰρ πρῶτοι ἀναχωρήσαντες, παρὰ τῶν Πατέρων ἔσχον τὰς χειροτονίας καὶ διὰ τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν αὐτῶν εἶχον τὸ χάρισμα τὸ πνευματικόν. Οἱ δέ, ἀποῤῥαγέντες, λαϊκοὶ γενόμενοι, οὔτε τοῦ βαπτίζειν, οὔτε τοῦ χειροτονεῖν εἶχον ἐξουσίαν, οὔτε ἠδύνατο χάριν Πνεύματος ἁγίου ἑτέροις παρέχειν, ἧς αὐτοὶ ἐκπεπτώκασι· διὸ ὡς παρὰ λαϊκῶν βαπτιζομένους τοὺς παρ᾿ αὐτῶν ἐκέλευσαν, ἐρχομένους ἐπὶ τὴν Ἐκκλησίαν, τῶ ἀληθινῷ βαπτίσματι τῷ τῆς Ἐκκλησίας ἀνακαθαίρεσθαι. Ἐπειδὴ δὲ ὅλως ἔδοξέ τισι τῶν κατὰ τὴν Ἀσίαν, οἰκονομίας ἕνεκα τῶν πολλῶν, δεχθῆναι αὐτῶν τὸ βάπτισμα, ἔστω δεκτόν. Τὸ δὲ τῶν Ἐγκρατιτῶν κακούργημα νοῆσαι ἡμᾶς δεῖ ὅτι, ἵνα αὐτοὺς ἀπρυσδέκτους ποιήσωσι τῇ Ἐκκλησίᾳ, ἐπεχείρησαν λοιπὸν ἰδίῳ προκαταλαμβάνειν βαπτίσματι, ὅθεν καὶ τὴν συνήθειαν τὴν ἑαυτῶν παρεχάραξαν. Νομίζω τοίνυν ὅτι, ἐπειδὴ οὐδέν ἐστι περὶ αὐτῶν φανερῶς διηγορευμένον, ἡμᾶς προσῆκε. ἀθετεῖν αὐτῶν τὸ βάπτισμα, κἄν τις ᾖ παρ᾿ αὐτῶν εἰληφώς, προσιόντα τῇ Ἐκκλησίᾳ βαπτίζειν. Ἐὰν μέντοι μέλλῃ τῇ καθόλου οἰκονομίᾳ ἐμπόδιον ἔσεσθαι τοῦτο, πάλιν τῷ ἔθει χρηστέον καὶ τοῖς οἴκονομήσασι τὰ καθ᾽ ἡμᾶς Πατράσιν ἀκολουθητέον. Ὑφόρομαι γὰρ μήποτε, ὡς βουλόμεθα ὀκνηροὺς αὐτοὺς περὶ τὸ βαπτίζειν ποιῆσαι, ἐμποδίσωμεν τοῖς σῳζομένοις διὰ τὸ τῆς προτάσεως αὐστηρόν. Εἰ δὲ ἐκεῖνοι φυλάσσουσι τὸ ἡμέτερον βάπτισμα, τοῦτο ἡμᾶς μὴ δυσωπείτω· οὐ γὰρ ἀντιδοδόναι αὐτοῖς ὑπεύθυνοι χάριν ἐσμέν, ἀλλὰ δουλεύειν ἀκριβείᾳ κανόνων. Παντὶ δὲ λόγῳ τυπωθήτω, τοὺς ἀπὸ τοῦ βαπτισμοῦ ἐκείνων προσερχομένους, χρίεσθαι ὑπὸ τῶν πιστῶν δηλονότι καὶ οὕτω προσιέναι τοῖς μυστηρίοις. Οἶδα δέ, ὅτι τοὺς ἀδελφοὺς τοὺς περὶ Ζώινον καὶ Σατορνῖνον, ἀπ᾿ ἐκείνης ὄντας τῆς τάξεως, προσεδεξάμεθα εἰς τὴν καθέδραν τῶν ἐπισκόπων, ὥστε τοὺς τῷ τάγματι ἐκείνων συνημμένους, οὐκέτι δυνάμεθα διακρίνειν ἀπὸ τῆς Ἐκκλησίας, οἷον κανόνα τινὰ τῆς πρὸς αὐτοὺς κοινωνίας ἐκθέμενοι, διὰ τῆς τῶν επισκόπων παραδοχῆς.»