9 Δεκεμβρίου: η Σύλληψις της Αγίας Άννης
(η Παναγία συλλαμβάνεται με θαυμαστό τρόπο στα άγια σπλάγχνα της μητέρας της, της Άννας)
Για τον βίο της Αγίας Άννας , της μητέρας της Θεοτόκου και “γιαγιάς” του Χριστού, για την θαυμαστή σύλληψη της Θεοτόκου ένα αφιέρωμα με κείμενα και πολλές εικόνες.
Η αγία Άννα, ως στείρα που θαυματουργικά γέννησε σε πολύ μεγάλη ηλικία, χαρίζει παιδάκια σε πολλά άτεκνα ζευγάρια που με πίστη ζητούν τη βοήθειά της.Ας έχουμε όλοι την χάρη και την ευλογία της.
Ο ΒΙΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΑΝΝΑΣ
«Ουχ ώσπερ Εύα συ τίκτεις εν λύπαις
χαράν γαρ ένδον Άννα κοιλίας φέρεις»
(Από το Συναξάρι)
χαράν γαρ ένδον Άννα κοιλίας φέρεις»
(Από το Συναξάρι)
Η Αγία Θεοπρομήτωρ Άννα ανήκει εις τα ιερά πρόσωπα τα οποία εκλήθησαν να υπηρετήσουν τη θεία βουλή της σωτηρίας των ανθρώπων με τη σάρκωση του Θεού Λόγου. Θυγατέρα του Ματθάν από τη φυλή Λευί και της Μαρίας. Είχε δυό αδελφές, τη Μαρία, μητέρα της Σαλώμης και την Σοβή, μητέρα της Έλισσαβετ, η οποία γέννησε τον Πρόδρομο. Η Άννα ήλθε εις γάμον με τον Ιωακείμ, ο οποίος καταγόταν από τη φυλή του Ιούδα. Ευσεβείς και οι δυό με φόβον Θεού. Προσέχουν στη ζωή τους και ρυθμίζουν τις πράξεις τους σύμφωνα με το θείο νόμο. Ζούν με ταπείνωση στην αφάνεια. Η αρετή όμως όσο κι αν σκεπασθή από τη μετριοφροσύνη γίνεται φανερή, όπως φανερό γίνεται και το αόρατο άρωμα του λουλουδιού.
Η παράδοση μας πληροφορεί για την κατοικία τους, ότι ήταν εκεί κοντά στην κολυμβήθρα της Βηθεσδά στα Ιεροσόλυμα. Έτσι η Άννα είχε κοντά της για να ικανοποιεί τη δίψα της ψυχής της με τη λατρεία του Θεού το Ναό των Ιεροσολύμων, τον οποίον, άλλοι, για να τον απολαύσουν έπρεπε να έλθουν με κοπιαστικό ταξείδι από μακρυά. Αλλά το ζεύγος Ιωακείμ και Άννα δεν είχαν παιδιά και τα δώρα των άτεκνων δεν έγινοντο δεκτά στο Ναό.
Μη φέροντας, τη ντροπή αυτή της ατεκνίας η Αγία Άννα επολιόρκησε μαζύ με τον Ιωακείμ το θρόνο της θείας δωρεάς. Πολιορκία διά προσευχής επίμονος, θερμή επί χρόνια, μια ολόκληρη ζωή προσευχή, δικαίων ανθρώπων. Ο ουρανός όμως σιωπά. Ποιος γνωρίζει γιατί; «Τις γαρ έγνω νούν Κυρίου;» Ποιος είναι εις θέσιν να γνωρίζει τα ανεξερεύνητα κρίματα του Θεού; Η Άννα κάνει τάμα «Το γεννησόμενον δοτόν σοι προσάξωμεν». Αν με αξιώσεις να γίνω μητέρα, το παιδί που θα μου δώσης θα το προσφέρωμε εγώ και ο Ιωακείμ αφιέρωμα σε σένα Θεέ μου. Ο ουρανός εξακολουθεί να μη δίδει απάντηση. Η Θεία βουλή έχει το σχέδιό της. Οι δίκαιοι όμως δοκιμάζονται. Δεν απελπίζονται, ούτε γογγύζουν. Κι όταν φθάνουν στην ηλικία του γήρατος και μαραίνεται η ελπίδα και τότε παραμένουν δούλοι του Θεού με υποταγή στο θέλημά του.
Η πανσοφία του Θεού, δοκιμάζοντας την υπομονή των δικαίων, ετοιμάζει έργο θαυμαστό. Προετοιμάζει τον πατέρα και την μητέρα της μητέρας του Θεού. Αφήνει τον Ιωακείμ και την Άννα να δοκιμασθούν «ως χρυσός εν χωνευτηρίω» για να αναδειχθούν «εύχρηστα σκεύη ελέους», με τα οποία σκεύη, ως όργανα θα απεργασθή ο Θεός τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους. Ο Θεός δεν είναι προσωπολήπτης. Το ζεύγος Ιωακείμ και Άννα εξελέγη ως καλή ρίζα που θα δώση το θαυμαστό βλαστό της παρθενίας, όχι δι᾿ άλλον λόγον, αλλά χάρις στην υπεροχή της αρετής και της ευσεβείας τους και γίνονται με θαυμαστό τρόπο σε προκεχωρημένη ηλικία γονείς. «Έδει γαρ την του Θεού άφραστον και συγκαταβατικήν σάρκωσιν προειδοποιηθήναι τοις θαύμασιν».
Έπρεπε, γράφει ο ιερεύς Δαμασκηνός, η συγκατάβασις του Θεού να γίνη άνθρωπος να ξεκινήση με το θαύμα. Η στείρα και γερόντισσα Άννα γίνεται μητέρα. Και ποίου τέκνου μητέρα! Έδωσαν ο Ιωακείμ και η Άννα, ως ο πλέον καλλίκαρπος βλαστός του ανθρωπίνου δένδρου, τον ωραιότερο καρπό, του οποίου η χάρις και η ευωδιά έφερε τον ουρανό στη γη. «Ω μακάριον ζεύγος Ιωακείμ και Άννα όντως πανάχραντον, αναφωνεί ο ιερός πάλιν Δαμασκηνός, εκ του καρπού της κοιλίας, υμών επεγνώσθητε… και ευαρέστως και αξίως της εξ υμών τεχθείσης επολιτεύσασθε». Και συνεχίζει: «Ενώπιόν σας, ω μακαρία συζυγία είναι υπόχρεως όλη η δημιουργία διότι διά μέσου σας προσέφερεν εις τον Δημιουργόν δώρον ανεκτίμητον, μητέρα σεμνήν, αξίαν εκείνου που την έκτισε. Έχετε τα πρωτεία ανάμεσα στους φίλους του Θεού, ως πρόγονοι του βασιλέως των βασιλέων, ως μυστικόν θησαυροφυλάκιον της μακαρίας Τριάδος».
Όταν ήλθε ο προσδιορισμένος καιρός, ο Ιωακείμ και η Άννα φέρουν «το δεκτόν δώρον τους» στο Ναό του Κυρίου. Τηρούν την εντολή «αποδώσεις τω Κυρίω τας ευχάς σου» και εκπληρώνουν το τάμα προσφέροντας την τριετή θυγατέρα τους αφιέρωμα εις τον Θεόν.
Η παράδοσις πληροφορεί ότι η θεοπρομήτωρ Άννα απέθανε εις ηλικίαν 69 ετών και ο Ιωακείμ 80. Η Θεοτόκος ήταν 11 ετών όταν έμεινε ορφανή και από τους δυό γονείς της. Βρισκόταν ακόμη στο Ναό των Ιεροσολύμων.
Στον εορταστικό κύκλο της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας η Αγία Άννα έχει μία ιδιαίτερα τιμητική θέση. Τρεις φορές το χρόνο εορτάζεται η μνήμη της: α) Στις 9 Σεπτεμβρίου, μαζύ με τον θεοπροπάτορα Ιωακείμ, την επομένη των γενεθλίων της Θεοτόκου, για να τιμηθούν οι γεννήτορες της Υπεραγίας Μητρός του Κυρίου, β) Στις 9 Δεκεμβρίου εορτάζεται «η παρ᾿ ελπίδα σύλληψις», της Αγίας Άννης, και γ) Στις 25 Ιουλίου εορτάζεται η οσία κοίμησίς της. Άξιον σημειώσεως είναι ότι εις το Άγιον Όρος, το περιβόλι, όπως λέγεται, της Παναγίας έχει και η Αγία Άννα μία ξεχωριστή θέση τιμής. Στο όνομά της τιμάται η μεγαλύτερη και αρχαιότερη εκεί Σκήτη. Αριθμεί 50 περίπου ασκητικές καλύβες, το δε Κυριακό, που είναι μεγαλοπρεπέστατος Ναός πυκνά αγιογραφημένος είναι αφιερωμένος στη Γιαγιά, όπως χαιδευτικά αποκαλούν οι αγιορείτες την Αγία Άννα. Στο Κυριακό της Σκήτης φυλάσσεται ανεκτίμητος θησαυρός το αριστερό πόδι της θεοπρομήτορος, εις δε την Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου φυλάσσεται ολόκληρη η κνήμη του δεξιού ποδιού. Το Ιερό αυτό λείψανο αξιώθηκε να προσκυνήσει ο λαός της Αιγιαλείας το 1982, όταν τούτο μετεκομίσθη στον Ιερό Ναό Αγία Άννης Αιγίου διά προσκύνημα. Ο πιστός του Κυρίου λαός πιστεύει ότι μεγάλη είναι η δύναμις των προσευχών της βρεφοκρατούσης την μητέρα του Ιησού Χριστού Αγίας Άννης και διά τούτο καταφεύγει στη μεσιτεία της και στις προσευχές της, αι οποίαι είθε να σκεπάζουν και τον γράφοντα το παρόν, καθώς και τα τέκνα του τα κατά σάρκα και τα κατά πνεύμα. Αμήν.
Eικονογραφία: Ο ασπασμός των Θεοπατόρων στην Μονή της Χώρας.
Στην Ορθόδοξη εικονογραφική παράδοση το θέμα της Συλλήψεως της Θεοτόκου παριστάνεται με τον εναγκαλισμό και τον ασπασμό των γονέων της Παρθένου.Η παράσταση προέρχεται από το Πρωτευαγγέλιο ,σύμφωνα με το οποίο η Άννα όταν είδε ερχόμενο τον Ιωακείμ ” έδραμε και εκρεμάσθη εις τον τράχηλον αυτού λέγουσα.Νύν οίδα ότι ο Κύριος ο Θεός ηυλόγησέ μερ σφόδρα …και η άτεκνος εν γαστρί λήψομαι.”
Εορτολογικό περιεχόμενο της εορτής-Συναξάριο.
Σύμφωνα με το προαιώνιο σχέδιο του Θεού, ο οποίος επιθυμούσε να ετοιμάσει ένα πάναγνο κατοικητήριο για να κατασκηνώσει μαζί με τους ανθρώπους, δεν επετράπη στον Ιωακείμ και την Άννα να αποκτήσουν απογόνους. Και οι δύο είχαν φθάσει σε προχωρημένη ηλικία και είχαν μείνει στείροι – συμβολίζοντας την ανθρώπινη φύση, στρεβλωμένη και αποξηραμένη από το βάρος της αμαρτίας και του θανάτου -, δεν έπαυσαν ωστόσο να παρακαλούν τον Θεό να τους λυτρώσει από το όνειδος της ατεκνίας.
Όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, ο Θεός έστειλε τον Αρχάγγελο Γαβριήλ στον Ιωακείμ που είχε αποσυρθεί σε ένα βουνό και στην Άννα που θρηνούσε την δυστυχία της στον κήπο τους, για να τους αναγγείλει ότι επρόκειτο σύντομα να εκπληρωθούν στο πρόσωπό τους οι πάλαι προφητείες και ότι θα γεννούσαν τέκνο που προοριζόταν να καταστεί η αυθεντική Κιβωτός της καινής Διαθήκης, η θεία Κλίμαξ, η άφλεκτος Βάτος, το αλατόμητον Όρος, ο ζωντανός Ναός όπου θα κατοικούσε ο Λόγος του Θεού . Την ημέρα αυτή, με την σύλληψη της Αγίας Άννης, τερματίζεται η στειρότητα της ανθρώπινης φύσης, που χωρίσθηκε από τον Θεό δια του θανάτου· και με την υπέρ φύσιν τεκνοποίηση αυτής που είχε μείνει στείρα έως την ηλικία κατά την οποία δεν μπορούν πλέον φυσιολογικά να τεκνοποιήσουν οι γυναίκες, ο Θεός ανήγγειλε και επιβεβαίωσε το πλέον υπερφυές θαύμα της ασπόρου συλλήψεως και την αμώμου γεννήσεως του Χριστού από τα σπλάγχνα της Υπεραγίας Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας.
Παρότι εγεννήθη από θεία επέμβαση, η Παναγία προήλθε από σύλληψη μέσω συνευρέσεως ανδρός και γυναικός κατά τους νόμους της ανθρώπινης φύσης μας, της πεπτωκυίας και δέσμιας της φθοράς και του θανάτου μετά το προπατορικό αμάρτημα (βλ. Γέν. 3,16) . Σκεύος εκλογής, τίμιος Ναός που προετοίμασε ο Θεός πρό των αιώνων, η Θεοτόκος είναι η πλέον αγνή και τέλεια αντιπρόσωπος της ανθρωπότητας, αλλά δεν βρίσκεται εκτός της κοινής κληρονομίας και των συνεπειών του αμαρτήματος των πρωτοπλάστων. Ακριβώς όπως έπρεπε, για να μας λυτρώσει ο Χριστός από το κράτος του θανάτου δια του εκουσίου Σταυρικού Του θανάτου (βλ. Εβρ. 2,14), να γίνει ο σαρκωθείς Λόγος του Θεού όμοιος με τον άνθρωπο στα πάντα πλην της αμαρτίας, εξίσου απαραίτητο ήταν η Μητέρα Του, στα σπλάγχνα της οποίας ο Λόγος του Θεού ενώθηκε με την ανθρώπινη σάρκα, να είναι σε κάθε τι όμοια με εμάς, υποκείμενη στην φθορά και στον θάνατο, μή τυχόν και θεωρηθεί ότι η Λύτρωση και η Σωτηρία δεν μας αφορούν απολύτως και εξ ολοκλήρου, εμάς του απογόνους του Αδάμ. Η Θεοτόκος εξελέγη μεταξύ των γυναικών όχι τυχαίω τω τρόπω, αλλά γιατί ο Θεός είχε προβλέψει προαιωνίως ότι θα ήταν σε θέση να διαφυλάξει τελείως την αγνότητά της ώστε να Τον δεχθεί μέσα της . Και ενώ συνελήφθη και γεννήθηκε όπως όλοι μας, αξιώθηκε να καταστεί κατά σάρκα Μητέρα του Υιού του Θεού και κατά πνεύμα μητέρα όλων μας. Γλυκύτατη και φιλεύσπλαγχνος, είναι σε θέση να μεσιτεύει υπέρ ημών ενώπιον του Υιού της, ώστε να μας χαρίσει Εκείνος το μέγα έλεος.
Ακριβώς όπως ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός είναι ο καρπός της παρθενίας της, η Υπεραγία Θεοτόκος ήταν καρπός της σωφροσύνης του Ιωακείμ και της Άννας. Ακολουθώντας αυτήν την οδό της αγνότητος και εμείς, μοναχοί και σώφρονες χριστιανοί, κάνουμε να γεννηθεί και να μεγαλώσει μέσα μας ο Σωτήρας Χριστός.
Πηγή: “Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας”, υπό ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου, εκδ. Ίνδικτος (τόμος τέταρτος – Δεκέμβριος, σ. 93-95)
