«Το αντι-εκκλησιαστικό περίγραμμα της «Δυνητικής» Ερμηνείας»
Όση υψηλή εκκλησιολογία εμπεριέχει ο 15ος Κανόνας της Α – Β Συνόδου, τόση αυθαίρετη φιλοσοφία – διανόηση διαμορφώνει η «Δυνητική» ερμηνεία του κανόνα, που διατύπωσε ο π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος. Ο 15ος Κανόνας αποτελεί μια Ορθόδοξη εκκλησιολογική δύναμη προώθησης της Εκκλησίας, για να διαφύγει από το πεδίο της κάθε αιρέσεως, ενώ η «Δυνητική» ερμηνεία καταστρέφει τη ζωτική επικοινωνία της Εκκλησίας με την διαχρονική στάση – παράδειγμα των αγίων έναντι των αιρέσεων.
Στο βιβλίο του π. Επιφανίου «ΤΑ ΔΥΟ ΑΚΡΑ» δεν υπάρχει, δυστυχώς, πρόσδεση με την ζωντανή Πατερική παράδοση αλλά, υπάρχει, εκλεκτικισμός αυτόνομης σκέψης.
Ο τρόπος ερμηνείας του 15ου Κανόνα από τον π. Επιφάνιο δεν αποτυπώνει, για παράδειγμα, την εκκλησιολογική ορθότητα – ανωτερότητα των Αγιορειτών Πατέρων του 1274 μ.Χ., που διέκοψαν την κοινωνία και το μνημόσυνο του λατινίσαντος Πατριάρχου Ιωάννου Βέκκου.
Σύμφωνα με την «Δυνητική» ερμηνεία, οι Αγιορείτες έπρεπε να βρίσκονται σε κοινωνία με τον Πατριάρχη, να τον μνημονεύουν, αναμένοντες συνοδική καταδίκη του, χωρίς βέβαια να ασπάζονται τις αιρετικές διδασκαλίες του Πατριάρχη Βέκκου.
Θεωρητικά, η «Δυνητική» ερμηνεία (στην πράξη) αντιμετωπίζει τους αιρετικούς ως φίλους του Θεού, τους δέχεται σε Εκκλησιαστική κοινωνία, με την προϋπόθεση να μην υπάρχει υιοθέτηση καρδιακή (έσω) της αιρέσεως!
Στην Εκκλησιαστική ιστορία διαβάζουμε, ότι ο Νεστόριος συμφώνησε με την βλασφημία του συλλειτουργού του, Δωροθέου: «Ει τις Θεοτόκον είναι λέγει την Μαρίαν, ούτως ανάθεμα έστω»!
Ποιες θα ήταν, τότε, οι κεντρικές επιταγές της «Δυνητικής» οπτικής;
- Αγαπητοί αδελφοί μη κάνετε σχίσμα
- Ναι ο Πατριάρχης εξετροχιάσθη και βαδίζει επί αιρετικού πεδίου.
- Παραμείνατε εις κοινωνίαν, δεν παρανομείτε.
- Δεν διακόπτουμε το μνημόσυνό του, προ «συνοδικής διαγνώσεως».
- Εσείς, βέβαια, μην υιοθετείτε την κακοδοξία του.
- Μην εκδηλώνετε «άκριτο ζηλωτισμό».
- Αναμένουμε την καταδίκη του… «Άχρι καιρού».
- Για την διατήρηση της ενότητας μνημονεύουμε τον Πατριάρχη στον άξονα «Ψιλής ευχής μνημοσύνου»!
Αντιγράφω μια Ορθόδοξη θέση: «Από της θεσπίσεως του Ιερού Κανόνος (861 μ.Χ.) παρήλθαν ένδεκα και πλέον αιώνες! Κατά το χρονικόν αυτό διάστημα έζησαν οι σοφοί ερμηνευταί Ζωναράς, Βαλσαμών, Αριστηνός, παρήλθεν πλήθος Αγίων Πατριαρχών λογίων και άλλων της Ορθοδόξου Εκκλησίας σοφών, Αγίων και διδασκάλων, Ομολογητών και Μαρτύρων ο σύλλογος, και ουδείς εξ’ αυτών, ουδέ κατ’ όναρ εφαντάσθη μια τοιαύτην ερμηνείαν!» (Δυνητική).
Την ορθότητα του κανόνος αποδεικνύουν και:
- Οι τυμπανιαίοι ιερείς της Μ. Μεγίστης Λαύρας, οι ποιήσαντες «Δυνητικώς».
- Οι της Ι. Μονής Ξηροποτάμου κεχωσμένοι (παραχωμένοι)
- Οι στο βάθος του λιμένος της Δάφνης ευρισκόμενοι.
Αναμφίβολα, τα επιχειρήματα του π. Επιφανίου, περί «Δυνητικότητας» του 15ου Κανόνα στερούνται της Εκκλησιαστικής – Πατερικής μαρτυρίας.
«Και πως ταύτα ανέξεται Ορθοδόξου ψυχή, και ουκ αποστήσεται της κοινωνίας των μνημονευσάντων αυτίκα, και ως καπηλεύσαντες τα θεία τούτους ηγήσεται;».
(Επιστολή Αγιορειτών Πατέρων προς Αυτοκράτορα Μιχαήλ Παλαιολόγον)
ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ
ΣΥΝΑΞΗ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΚΡΗΤΩΝ
